Zaparcia są dość powszechnych zjawiskiem u pacjentów po operacjach bariatrycznych. Zwłaszcza w okresie bezpośrednio po operacji chirurgicznej. To zjawisko jest normalne i zazwyczaj wynika z ograniczenia aktywności przewodu pokarmowego oraz niewielkiej ilości spożywanych posiłków. W miarę upływu czasu problemy z defekacją powinny jednak ustąpić. Jeśli trudności w regularnym wypróżnianiu utrzymują się, zanim sięgniesz po środki przeczyszczające, warto zastanowić się nad ewentualnymi błędami w diecie. Pomoże Ci w tym nasz ekspert! Czytaj więcej!

Czym są zaparcia?

Niedrożność jelit to stan, w którym treść jelitowa zatrzymuje się na dłużej w okolicach przewodu pokarmowego, zwłaszcza w jelicie grubym, lub też występują trudności z wypróżnianiem się z ostatniego fragmentu przewodu pokarmowego, czyli odbytnicy. W wyniku tego przedłużonego zatrzymania treści jelitowej w jelicie grubym dochodzi do nadmiernej koncentracji (wskutek wchłaniania wody), a stolec twardnieje i staje się gęstszy. W efekcie osoba wypróżnia się zazwyczaj raz na kilka dni, często w wyniku stymulacji farmakologicznej lub po zastosowaniu środków przeczyszczających.

Rodzaje zaparć

Zaparcie przypadkowe, określane również jako chwilowe, występuje, gdy różne sytuacje, takie jak podróże czy nagła zmiana diety, powodują pojawienie się problemów z wypróżnianiem.

Krótkotrwałe zaparcia mają zazwyczaj charakter przemijający i okresowy. Charakteryzują się tym, że epizody zaparć przeplatają się z okresami normalnej defekacji. Jeśli nie ustępują i stają się uporczywe, konieczne jest poddanie przewodu pokarmowego badaniom celem wykrycia konkretnych przyczyn. Istnieje wiele czynników mogących je wywoływać, a każdy z nich zazwyczaj wymaga konsultacji lekarskiej. Im bardziej uciążliwe są problemy z wypróżnianiem, tym pilniejsza staje się potrzeba diagnostyki.

Zaparcia przewlekłe często określa się jako nawykowe lub atoniczne.

Najczęstszym rodzajem zaparć u pacjentów są zaparcia idiopatyczne, których podłoże tkwi w zaburzeniach funkcjonowania przewodu pokarmowego. Stanowią większość przypadków, bo aż około 90 procent. Są one często rezultatem nieodpowiedniej diety, braku aktywności fizycznej oraz niedostatecznego nawodnienia organizmu.

Zaparcia po operacji bariatrycznej – najczęstsze przyczyny

1. Zbyt mała ilość przyjmowanych płynów. Minimum jakie codziennie powinniśmy wypijać to 1,5 litra. Zalecane jest, aby pić wodę lub lekkie herbaty oraz ziołowe napary, oczywiście bez dodatku cukru.
2. Niedostateczna ilość błonnika w diecie może spowodować problemy z regularnym wypróżnianiem. Błonnik działa jak naturalna szczotka, zwiększa masę kału i ułatwia jego przesuwanie się przez jelita. Warto jednak pamiętać, że błonnik potrzebuje odpowiedniej ilości płynów, więc niewłaściwe nawodnienie organizmu przy dostatecznym spożyciu błonnika może nasilić zaparcia.
3. Dieta uboga w tłuszcze również przyczynia się do zaparć. Często zauważa się to u pacjentów, którzy mają niski udział tłuszczów w diecie. Tłuszcze pomagają przesuwać strawioną treść pokarmową przez jelita. Jeśli ich nie dostarczamy mogą pojawić się zaparcia po operacji. 
4. Brak w diecie fermentowanych produktów, takich jak kiszonki, jogurty czy kefiry, może wpływać na niekorzystną florę bakteryjną jelit. Te produkty poprawiają mikroflorę jelit, co przekłada się na lepsze funkcjonowanie układu trawiennego, reguluje perystaltykę jelit oraz kształt kału.
5. Nadmierna suplementacja żelazem może wpłynąć na problemy z regularnym wypróżnianiem.
6. Brak regularnej aktywności fizycznej może spowodować problemy z perystaltyką jelit, dlatego ważne jest, aby utrzymywać aktywność fizyczną.

Zaparcia po operacji – jak sobie radzić?

Pierwszym etapem w walce z zaparciami po operacji bariatrycznej jest dokładna analiza diety. W pierwszych dniach i tygodniach po zabiegu zaparcia są normą. Jednak w późniejszym okresie, gdy dieta staje się stała, rytm wypróżnień powinien się ustabilizować.

Podczas planowania posiłków nie skupiaj się wyłącznie na białku. Pamiętaj o dodaniu produktów pełnoziarnistych, orzechów, nasion, warzyw i owoców. Stanowią one źródło błonnika, który pełni kluczową rolę w regulacji rytmu wypróżnień.

Wybierz chleb razowy zamiast białego, użyj mąki pełnoziarnistej do przygotowania placków, a jeśli lubisz makarony, postaw na wersję pełnoziarnistą. W obiadach zamiast ziemniaków wprowadź kaszę lub ryż brązowy.

Warzywa i owoce są ważne, nawet jeśli odgrywają mniejszą rolę na talerzu po operacji bariatrycznej. Nie pomijaj ich całkowicie. Dodaj co najmniej kilka różyczek brokuła, plasterków pomidora, połowę ogórka lub inne ulubione warzywa do każdego głównego posiłku.

Nie zapominaj o tłuszczach. Dodaj orzechy, nasiona czy masło orzechowe do swojej owsianki lub koktajlu. Śmiało korzystaj z oliwy z oliwek, oleju rzepakowego czy oleju z awokado do przygotowania sałatki. Na kanapki sięgnij po awokado lub przygotuj pastę na jego bazie.

Probiotyki odgrywają istotną rolę w walce z zaparciami. Wprowadź więcej jogurtów, kefirów, kiszonych ogórków, kapusty i podobnych produktów do swojej diety. Jeśli nie jesteś zwolennikiem takich produktów, rozważ suplementację probiotykami.

Regularna aktywność fizyczna jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania jelit. Staraj się regularnie ruszać, wybierając aktywności, które sprawiają Ci przyjemność. Nie musisz od razu angażować się w intensywne treningi; nawet krótki spacer może przynieść korzyści.